Yapay Zeka & Sokratik Yöntem
İlk kez yaklaşık 70 yıl önce tanımlanan ancak 25 yıla yakın bir süredir hızlı bir biçimde gelişmekte olan Yapay Zeka, günümüzde onu var eden biz insanları eğitebilecek seviyeye gelmiştir. Öyle ki artık yapay zekanın nasıl daha iyi bir eğitmen olabileceğini düşünür durumdayız. Bugün, M.Ö. 400’lü yıllardan Sokrates’in insanlığa miras olarak bıraktığı Sokratik Yöntem, henüz çok genç olan Yapay Zeka’nın eğitim yöntemlerinden biri olarak kullanılmakta ve olumlu sonuçlar vermektedir. Şimdi bu iki kavramı ayrı ayrı inceledikten sonra birlikte nasıl çalıştıklarına bakalım.
-YAPAY ZEKA (AI)
Yapay zeka, bir bilgisayar ya da robotun insana has olduğu varsayılan bilişsel işlevleri gerçekleştirebilme yeteneğidir.
Günümüzde yapay zeka, telefonlarımızdaki sesli asistanlardan otonom sürüş sistemlerine, sosyal medya uygulamalarından eğitim sektörüne dek bir çok alanda kullanılmaktadır. Bütün bu sistemler anlık ya da rutin davranışlarımızı analiz ederek ihtiyaçlarımızı karşılar ya da bizim zevkimize veya ihtiyacımıza uygun önerilerde bulunur.
Sokratik Yöntem
(Socratic Learning)
Antik Yunan filozofu Sokrates’in adıyla anılan bu yöntem öğrenen kişiye sorular sorarak öğretme yöntemi olarak özetlenebilir. Buradaki amaç öğrenen kişinin eleştirel düşünme, muhakeme ve mantık becerilerini kullanarak teorilerindeki eksik ve hataları fark edip doğruya ulaşmalarını sağlamaktır.
Yapay zekanın eğitimde kullanılmasıyla, öğrencinin ihtiyaçlarını, öğrenme süresini, ilgi duyduğu konuları veya eksikleri belirlenerek kişiye özel bir öğrenme ortamı hazırlanır.
Yapay Zeka ve Sokratik Yöntem İlişkisi
Sokratik yöntem, öğrenen kişiye sorular sorarak doğruya kendi başına ulaşmasını sağlar. Bu bağlamda öğrenen profili hakkında detaylı bilgiye sahip olmak daha etkili bir diyalog kurma şansı verecektir. Sokratik yöntemin öğrenme sistemlerinde kullanımında, yapay zeka devreye girerek öğrenen kişinin verdiği her cevapta analizleri göz önünde bulundurarak en etkin şekilde öğrenmenin gerçekleşmesini sağlayabilmektedir.
Yapay zekanın eğitimde kullanılmasıyla, öğrencinin ihtiyaçlarını, öğrenme süresini, ilgi duyduğu konuları veya eksikleri belirlenerek kişiye özel bir öğrenme ortamı hazırlanır. Ayrıca yapay zekanın kendisinin de öğrenen bir yapıda olması bilginin güncelliği noktasında da avantaj sağlamaktadır.
Sokratik yöntem ve yapay zeka temelli öğretim sistemleri, öğrenen kitlesinin bilgiyi eleştirel boyutta işlemesi ve edindiği bilgileri daha kalıcı hale getirmesi gibi önemli becerileri desteklemektedir.
Sonuç olarak, yapay zeka sayesinde sokratik yöntemin daha etkin bir yapıya bürünmesi ve bu sayede gelecekte yapay zeka kullanımın aktif bir eğitim aracına dönüşmesini gözlemleyebiliriz.